Binaların içinde gördüğünüz karasinekler, neredeyse her zaman dışarıdan gelmiştir. Dolayısıyla, ilk savunma hattı, sineklerin içeri girmesini engelleyecek önlemlerdir. Pencerelerin ve kapıların çerçevelerindeki çatlaklar kapatılmalıdır. İyi kapanan sineklikler de sineklerin içeri girmesini önlemekte önemlidir. Dışarıda ise, köpek dışkıları, çürüyen meyveler ve mutfak artıkları gibi organik atıkları düzenli olarak ortadan kaldırmak (en az haftada bir defa), alanın yetişkin karasinekler için çekiciliğini azaltır ve üreme noktalarını kısıtlar. Çöplerin birikmesine müsaade edilmemeli, naylon torbalarda muhafaza edilmeli ve mümkünse kapağı sıkıca kapanan çöp kovalarında tutulmalıdır. Çöp kovaları ise bina girişinden mümkün olduğunca uzağa yerleştirilmelidir. Karasinek sorunlarının genel nedenleri, hijyen koşullarının ve sineklerin içeri girmesini önleyecek tedbirlerin yetersizliğidir.
Nispeten kısıtlı alanlarda ve az sayıda karasineği ortadan kaldırmak için yapışkan kağıt tuzakları işe yarasa da, yoğun bir sorun karşısında veya açık havada bu tuzaklar yetersizdir. İçinde sinek yemi olan ters koni biçiminde tuzaklar piyasada satılmaktadır ve çevrede çöp veya hayvan atığı gibi başka kaynaklar olmadığı müddetçe etkilidir. Bu ters konik tuzaklardaki sinek yemleri çok kötü kokar, bu nedenle yaşam alanlarından biraz uzağa yerleştirilmelidir. Morötesi ışınlarla çalışan sinek tuzakları ise, gün ışığı ile rekabet etmedikleri sürece kapalı alanlarda etkili olabilir. Az sayıda sinekle mücadelede eski tip plastik raketler kullanılabilir, fakat yemek hazırlığı yapılan yerlerde kullanmaktan kaçınılmalıdır. Benzer şekilde, elektrikli raketler de mutfaklarda veya yemek hazırlanan yerlerde kullanılmamalıdır, çünkü elektrikli tellere çarpan sineklerin bedeni patlayarak birkaç metreye kadar dağılabilir.
KÜÇÜK KARASİNEK
Küçük Karasineklerle Mücadele
Diğer tüm sineklerde olduğu gibi, Fannia türleriyle mücadelede de üreme noktalarını ortadan kaldırmak en etkili yöntemdir. Hayvan gübresi (özellikle de kümes hayvanlarının gübresi) veya çürümekte olan diğer organik malzemeler, ideal üreme yerleridir. Bu yumurtlama noktaları ortadan kaldırılmalı, tamamen kuruyana kadar ince bir katman olarak serilmeli veya sıcak yöntemlerle kompostlanmalıdır. Fannia sineği, karasineklerde işe yarayan yemlere veya tuzaklara gelmez. Erkek bireylerin kümelendiği yerlerde güçlü vantilatörler kullanmak, hava hareketini artırdığı için belirli düzeyde rahatlama sağlar.
Önlem Uygulamaları
- Su/nem kaynaklarını ortadan kaldırmak
- Potansiyel habitatları ortadan kaldırmak
- Çer-çöp dağınıklığını ortadan kaldırmak
- Fazla büyümüş bitki örtüsünü biçmek
- Uzun kollu, bol, açık renkli kıyafetler giymek. Sivrisinekler, ulaşamadıkları yerleri ısıramaz!
Detaylı Bilgiler:
Arka bahçede sivrisinek mücadelesinin odağı, durgun suları ortadan kaldırmaktır. Üreme döngülerini kırmak için haftada en az bir defa dolaşarak, çeşitli yerlerde biriken durgun suları boşaltın. Sivrisinekler, bozuk para kadar su birikintilerinde bile üreyebilir. Ulaşılamayan ve göz önünde olmayan yerleri, yağmur oluklarını, lastiklerin ve muşambaların içini, drenaj kanallarını da kontrol edin. Ağaç kovuklarını veya çukurları kumla doldurun veya yağmurdan sonra boşaltın. Büyüyen otları biçmek, sivrisinek üreme noktalarını önemli ölçüde azaltır.
Takip ve kayıt tutma
Süs havuzlarını ve diğer su kaynaklarını kontrol ederek larvaları tespit edin. Yumurtalar tek tek veya bir arada, su yüzeyinde bulunur. Larvalar ise suyun altında yaşar ve nefes almak için yüzeye çıkar.
Kimyasal olmayan, mekanik mücadele
- Çatlakları ve boşlukları doldurun
- Delikleri onarın
- Engeller oluşturun
- Tel sineklikler kullanın
- Su kaynaklarını ortadan kaldırın: olukları, muslukları ve boruları kontrol edin
- Durgun suları ortadan kaldırın
- En zehirsiz sinek kaçırıcıları kullanın: picaridin, limon okaliptüs yağı veya diğer uçucu yağlar. Sık sık tekrarlayın.
- Açık havadayken vantilatör yanında oturun. Sivrisinekler, saatte 1.5-25 km hızla uçabilir, dolayısıyla saatte 15 km hızla esen bir rüzgârı sevmezler! En etkili çözüm için dönen vantilatörler tercih edin.
- Sineklikler kullanın. Veranda sineklikleri veya çadır sineklikler, siz yaz akşamlarının tadını çıkarırken sivrisinekleri uzak tutar.
- Citronella (limon çimeni) mumları kullanın. En etkili sivrisinek kaçırıcı olmasa da, açık hava için üretilmiş limon çimeni mumları rüzgârsız havalarda sivrisinekleri sizin çevrenizden uzak tutmaya yardımcı olabilir.
- Mosquito Magnet. Propan gazıyla çalışan bir mangala benzeyen bu cihaz, etrafa karbondioksit yayar. Karbondioksit sivrisinekleri çeker ve cihaza giren sinekler ölür. Bir cihaz, yaklaşık dört dönümlük alan üzerindeki yetişkin sivrisinekleri çekebilir, fakat başarı oranında değişkenlik de bildirilmiştir.
Biyolojik Mücadele
Süs havuzlarında sivrisinek yiyen minnow veya blue gill gibi balıklar yetiştirin. Yarasa(!), kuş, yusufçuk, böcek, kurbağa ve salyangoz gibi doğal sivrisinek avcıları için uygun ortamlar oluşturun. Pestisitler, bu faydalı canlılara zarar verir.
Son çare olarak en zehirsiz kimyasal seçenekleri düşünün
Sivrisineklerle yetişkin aşamaya gelmeden önce mücadele edin. Bunun için, Bacillus thuringiensis israelensis (Bti) gibi en zehirsiz larvasitleri tercih edin. Örneğin Mosquito Dunks™, kuş banyoları, yağmur suyu varilleri, göletler, hendekler, ağaç kovukları, çatı olukları, kullanılmayan yüzme havuzları veya su biriken diğer yerlerde güvenle kullanılabilen biyolojik bir larvasittir.
Tarımsal yağlar (bitkisel), sudaki larvaları öldürmekte ve yüzeye tutunan yumurtaları batırmakta etkilidir. Fakat, nefes almak için yüzeye çıkan bazı hedef-dışı sivrisinek avcısı canlıları da öldürür.
- Limon çimeni (citronella) yağı
- Linalool
- Limoni Okaliptüs yağı
- Picaridin
Önlem Uygulamaları
- Potansiyel habitatları ortadan kaldırın
- Binanın içinde ve dışında pire larvalarına müsait çatlakları ve boşlukları tıkayın.
- Yaban canlıların içeri girmesini kolaylaştıracak bütün noktaları kapatın.
- Güçlü bir elektrikli süpürgeyle her gün yerleri süpürün ve süpürge torbasını sık sık değiştirin.
- Evcil hayvanları sabunlu suyla sık sık yıkayın. Evcil hayvanın yalnızca tek bir yatağı olsun ve yatağı da sık sık yıkayarak larvaları ve yetişkinleri öldürün.
Takip ve kayıt tutma
Pireleri tespit etmek çok zor değildir; pireleri doğrudan görebilir veya binada yaşayan insanların ayak bileklerindeki ısırıklardan tespit edebilirsiniz. Konakçı canlının üzerinde yaşayan pirenin dışkılarıyla larvalar beslenir ve bu pire pisliklerini yerde görebilirsiniz. Evcil hayvan kafeslerinin içini ve çevresini kontrol edin, evcil hayvanların üzerini arayın ve gezebilecekleri yerleri, bodrum katlarını, dar yerleri, çatı aralarını, saçakları, teras yapılarını ve binaların etrafındaki çalıların arasını kontrol edin.
Pire popülasyonlarını belirlemek için tuzaklar kullanılabilir. Pire çorapları, ayakkabının üzerinden başlayarak dize kadar çıkan beyaz pazen kumaştan yapılabilir ve bir moda olarak da düşünülebilir. Pire olduğunu düşündüğünüz yerde yürürken bacağınıza zıplayan pireler kumaş kıvrımlarına takılır. Sonra pireleri kolayca sayabilir ve istilanın boyutunu belirleyebilirsiniz.
Ayakkabıların üzerine giyilen uzun, beyaz, spor çoraplar da işe yarar ve ayrıca tek tarafı yapışkan kağıtları yapışkanı dışa gelecek biçimde bileklere ve bacaklara sarmak da iş görür.
Işık tuzakları, küçük bir ampul ve yapışkanlı kağıt ile yapılan küçük tuzaklardır. Yetişkin kedi pireleri ışığa ve ısıya gelir, üzerine zıplar ve yapışkan kağıda takılır. Pireler, yeşil ışığa karşı daha hassastır ve 5-10 dakikada bir 10 saniye boyuna kapanıp sonra yeniden açılan ışıklara daha fazla çekilir. Işık tuzağı haftada bir defa kontrol edilmelidir.
İkinci haftada hâla pire yakalayamadıysanız, ya yerini değiştirin veya kaldırın. Yalnızca birkaç tane pire yakaladıysanız, sorun çok ciddi değil demektir ve yalnızca tuzaklarla kontrol altına alınabilir. Bir hafta boyunca hiç pire yakalayamadığınız güne kadar tuzakları kullanmaya devam edin. Eğer bir hafta içinde 20 veya daha fazla pire yakalarsanız ciddi bir sorun var demektir ve kaynağını bulmanız gerekir.
Kimyasal olmayan, mekanik mücadele
- Çatlakları ve delikleri kapatın
- Delikleri onarın
- Su kaynaklarını ortadan kaldırın: olukları, muslukları ve boruları kontrol edin
- Durgun suları ortadan kaldırın
- Elektrikli süpürge kullanın
- Buhar uygulaması yapın
- Isı uygulaması yapın
- Hijyen – yüzeyleri sabunlu suyla yıkayın
- Evcil hayvanların tek bir yatağı olsun ve sık sık yıkayın. Yataklara çam iğnesi, biberiye, rezene veya çavdar serpiştirmeyi deneyin.
- Evcil hayvanları her gün pire tarağı ile tarayın. Her tarama hareketinden sonra tarağı kontrol edin ve bulduğunuz pireleri sabunlu suya atın.
- Evcil hayvanlara B1 vitamini vermenin pire ısırıklarını azalttığı belirlenmiştir. Küçük bir miktar bira mayası yeterlidir. Veya veterinerden B-kompleks vitamin takviyesi de alınabilir.
- Yukarıda bahsedilen ışık tuzakları, pire mücadelesinde de etkilidir. Yakaladığınız pirelerden kurtulmak için yapışkanlı bant veya sabunlu su kullanabilirsiniz.
Biyolojik mücadele
Çim alanlara uygulanan nematodlar, pirelerin bedenine girer, canlı dokularla beslenir ve zararlı bir bakteri salgılar. İnsanları, evcil hayvanları veya bitkileri etkilemez, toprakta doğal olarak bulunur ve bu nedenle toprak canlılarını da olumsuz etkilemez. Üretici firmanın önerdiği miktarda nematod kullanmalısınız; pire gördüğünüz yerlerde, hayvanların uyuduğu veya düzenli yürüdüğü noktalarda uygulama yapın, uygulama öncesinde ve sonrasında ortamı suyla temizleyin.
Son çare olarak en zehirsiz kimyasal seçenekleri düşünün
Pirelerin yaşadığını düşündüğünüz kumaş kaplı mobilyalar üzerine (özellikle çatlaklar ve boşluklarda), kilimlere veya evcil hayvan döşeklerine hafifçe serpiştirilen diatom toprağı veya silikon aerojel, etkili bir pire silahıdır. Ayrıca, halıların üzerine serpiştirdikten sonra bir-iki gün bekleyip elektrikli süpürgeyle temizlemek veya hayvanların dolaştığı ya da uyuduğu küçük boşluklara, aralıklara, çatı aralarına serpiştirmek gereklidir. Nemli ortamlarda kullanmayın. Pyrethrin uygulanmamış kurutucu bir toz tercih edin. Diatom toprağı yenebilir kalitede olmalıdır çünkü yüzme havuzlarında kullanılan çeşidi akciğer hastalıklarına yol açmaktadır. Kurutucu tozlar pirelerin dış kabuğunu aşındırır ve böylece kuruyup ölmelerine neden olur. Bu kurutucu tozları solumamalısınız çünkü ciğerleri tahriş edebilir, dolayısıyla kullanırken her zaman maske ve gözlük takmalısınız.
Halıların kıvrımlarına uygulanan borik asit, pire mücadelesinde işe yaramaktadır. Pireler için bir ‘‘sindirim zehri’’ niteliği taşır ve ortamda bir yıl boyunca etkinliğini korur. Borik asit içeren ürünler kullanırken dikkatli edilmelidir, çocukların veya evcil hayvanların doğrudan temas edemeyeceği yerlerde ve durumlarda kullanılmalıdır.
D-limonene ve linalool, pire mücadelesinde başarısı belirlenmiş narenciye özleridir. D-limonene içeren ürünler hem larva hem de yetişkin pireleri öldürürken, ikisini birden içeren ürünler yumurtaları da öldürür. Bu maddeleri içeren EPA onaylı şampuanlar piyasada bulunabilir, fakat etiketindeki uyarılara dikkat edilmelidir, çünkü bazıları kediler ve genç hayvanlar için fazla güçlüdür. Limonene, EPA tarafından uçucu organik bileşik (UOB) olarak sınıflandırılmıştır ve bu madde tahriş, koku ve diğer sağlık ya da konfor sorunlarına yol açabilmektedir. Hassas olduğu bilinen kişilerin limonene içeren ürünler kullanırken çok dikkatli olması gerekmektedir ve mümkünse başka bir alternatif tercih edilmelidir.
- Borik asit
- Tarçın yağı
- Limon çimeni (citronella) yağı
- Karanfil yağı
- Eugenol
- Sarımsak yağı
- Linalool
- İngiliz nanesi yağı