Zehirsiz Kentlere Doğru Proje Özeti

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, 2019-2020 yıllarında, Avrupa Birliği tarafından Sivil Toplum Diyaloğu V Programı kapsamında desteklenen “Zehirsiz Sofralar” projesini, Avrupa Pestisit Eylem Ağı (PAN Europe) ortaklığında yürüttü. Bu proje kapsamında 100’ün üstünde sivil toplum örgütü ve sivil inisiyatifin katıldığı Zehirsiz Sofralar Pestisit Eylem Ağı’nın kuruluşuna öncülük etti. İşbirliğinin sürekliliğini arzu eden 38 sivil toplum örgütü ve sivil inisiyatif, bir araya gelerek gıda güvenliğini merkeze alan daha geniş kapsamlı bir amaç için Zehirsiz Sofralar Platformu’nu kurdu.

Buğday Derneği’nin, Avrupa Birliği tarafından Sivil Toplum Diyaloğu VI Programı kapsamında desteklenen, Avrupa Pestisit Eylem Ağı ortaklığında ve Zehirsiz Sofralar Platformu işbirliği ile yürütülen “Zehirsiz Kentlere Doğru” projesi, 1 Nisan 2021 tarihi itibarıyla başladı.

Zehirsiz Kentlere Doğru projesi ile, Türkiye’de pestisitlerin ve zararlılarla mücadelede kullanılan kimyasal aktif madde içeren biyosidal ürünlerin* kullanımının ve belediyelerin bu konudaki mevcut durumunun tespit edilmesi, bu ürünlerin zararları konusunda kamuoyunda farkındalık yaratılması ve ekolojik, doğa dostu alternatiflerin belediyeler tarafından kullanımının teşvik edilmesi hedeflendi.

Proje kapsamında, Biyosidal İş ve Çevre Sağlığı Derneği danışmanlığında, durum tespiti yapmak amacıyla Türkiye’deki belediyelerde bir anket uygulanarak durum tespiti yapıldı. Türkiye’nin farklı bölgelerinden 47 belediyeden 54 departmanın katıldığı anket sonuçları “Türkiye’deki Belediyelerde Zararlı Mücadelesi Durum Analizi Raporu”nda yayınlandı. Halk sağlığı, çevrenin korunması, doğa dostu üretim yöntemleri ve tüketim alışkanlıkları konularında çalışan Buğday Derneği’nin belediyeler ile proje kapsamında geliştirdiği işbirliği çerçevesinde zehirsiz uygulamaların yaygınlaşması için adımlar atıldı.

Zehirsiz Sofralar Platformu tarafından desteklenen proje kapsamında, pestisitlerin ve zararlılarla mücadelede kullanılan kimyasal aktif madde içeren biyosidal ürünlerin zararları ve zehirsiz yöntemleri anlatan kaynakların yer aldığı bir web sitesi (www.zehirsizkentler.org) hazırlandı; belediye temsilcileri ile birlikte iyi örnekler ortaya koyan yerel yönetimlere ziyaretler düzenlendi; belediye temsilcileri ve uzmanların katılımıyla dünya ve Türkiye’den iyi örneklerin, alternatif yöntemlerin ve uygulamaların anlatıldığı webinarlar düzenlendi; “Belediyeler İçin Zararlılarla Zehirsiz Mücadele Rehberi” ve “Vatandaşlar İçin Zehirsiz Kentlere Doğru Uygulamalar Rehberi” yayımlandı. Ayrıca, belediyelerin pestisit ve zararlılarla mücadelede kullanılan kimyasal aktif madde içeren biyosidal ürünler kullanımını azaltmasına yönelik başlatılan imza kampanyası (Change.org/ZehirsizKentler) ile belediyelerin “Zehirsiz Kentlere Doğru İyi Niyet Belgesi” imzalayarak zehirsiz kent olma niyetlerini göstermesi; vatandaşlara yönelik bilinçlendirme faaliyetleri ve paydaşlar ile yapılacak görüşmeleri içeren kapsamlı bir çalışma yürütüldü.

Bütün bu faaliyetlerle, benzer bir projeyi Avrupa’da gerçekleştirmiş ve bu konuda belediyeler arası bir birlik kurmuş olan Avrupa Pestisit Eylem Ağı’nın da deneyimlerinden yararlanarak, yerel yönetimlerin çalışmalarına katkı sağlandı. 

*Biyosidal ürünler, içerdikleri aktif madde ya da maddeler sayesinde zararlı olarak kabul edilen bakteri, virüs, mantar gibi mikroorganizmalar, hamam böceği, kene, karasinek, sivrisinek gibi böcekler, fare ve sıçan gibi kemirgenler üzerinde zararlı organizmaların hareketlerini kısıtlayan, uzaklaştıran, zararsız kılan ya da yok eden kimyasal veya biyolojik etki gösteren ürünlerdir.