Générations Futures EXPPERT 8 Raporu, endokrin sistemi bozucu pestisitler ve ikincil bileşiklerinin Fransız şebeke suyunda hangi ölçüde bulunduğunu analiz etmek için Fransa’daki su kalitesine ilişkin devlet raporlarını temel almıştır. Endokrin sistemi bozucu pestisitler Avrupa’da yıllar önce yasaklanmıştır, fakat Avrupa Komisyonu endokrin bozucu özellikleri tanımlayan bilimsel kriterleri henüz belirlemediği için uygulamaya geçmemiştir. Şimdiyse, önümüzdeki baharda gerçekleşecek Avrupa Komisyonu’nda AB Üyesi Devletlerin bu konuda nihai bir karara varması beklenmektedir.

Paris, Brüksel, 13 Ocak 2017 – Fransa’nın sularındaki endokrin sistemi bozucu kimyasallara dair bugün yayınlanan rapor, EXPPERT analizinin sekizinci bölümünü oluşturmaktadır. EXPPERT, Exposure to Endocrine Disrupting Pesticides (Endokrin Sistemi Bozucu Pestisitlere Maruz Kalmak) kısaltmasıdır. 

Temmuz 2016’da, Fransa Sosyal Hizmetler ve Sağlık Bakalığı bir rapor yayınladı: “Bilan de la qualité de l’eau au robinet du consommateur vis-à-vis des pesticides en 2014” (Şebeke suyunun pestisitlere ilişkin kalite değerlendirmesi, 2014). Ekoloji Bakanlığı ise, 2014 yılında şu raporu yayınlamıştı: “Pesticides les plus quantifiés dans les cours d’eau et dans les eaux souterraines en 2013” (Yüzey ve yeraltı sularında en fazla karşılaşılan pestisitler, 2013).

Bu raporlar, pestisitlerin sulardaki varlığına dair bizi bilgilendirmekle beraber, tanımlanan moleküllerin, özellikle de endokrin sistemi bozucu olabilen kimyasal kirleticilerin, toksikolojik özelliklerine dair veri içermemektedir..  

Générations Futures çalışmaları

Générations Futures, daha önce hiç yapılmamış bir analiz gerçekleştirmiştir. Amaç, yukarıda adı geçen araştırmalarda ele alınan bu pestisit kalıntılarının veya bu pestisitlerin bozunmasıyla ortaya çıkan ikincil bileşiklerin, endokrin sistemi bozucu olup olmadığını öğrenmektir. 

Yürüttüğümüz analiz, potansiyel endokrin sistemi bozucu özellikleri olan moleküller tespit etmiştir. 

EXPPERT 8 raporunda da detaylandırılmış olan aşağıdaki sonuçlara varılmıştır:

%73.3 – yani 2013 yılında Fransa metropolitan bölgelerindeki yüzey sularında en sık karşılaşılan 15 pestisitten (veya bozunmayla ortaya çıkan ikincil bileşiklerinden) 11’inin, endokrin sistemi bozucu olduğundan şüphelenilmektedir. 

%53.3 – yani 2013 yılında Fransa metropolitan bölgelerindeki yeraltı sularında en sık karşılaşılan 15 bileşikten (veya bozunmayla ortaya çıkan ikincil bileşiklerinden) 8’inin, endokrin sistemi bozucu olduğundan şüphelenilmektedir.

Şebeke suyu: %50 – şebeke suyunun, birden fazla içme suyu dağıtım biriminde (UDI) belirlenerek, 2014 yılında standartlara uygun bulunmamasının (NC1-Koşullu veya NC2-Koşulsuz) nedeni olan 36 pestisitten (veya bozunmayla ortaya çıkan ikincil bileşiklerinden) 18’inin, endokrin sistemi bozucu olduğundan şüphelenilmektedir.

Bu rapor neden hazırlandı?

Avrupa Komisyonu, 21 Aralık 2016 Çarşamba günü (üç yıllık bir gecikmeden sonra), endokrin sistemi bozucu pestisit kriterlerine dair yeni teklifleri oylama teşebbüsünde bulundu. Oylamanın sonucu, pestisitler ve biyosidal ürünler mevzuatına göre endokrin sistemi bozucuların piyasadan kaldırılmasına dayanak oluşturacaktı. Générations Futures, Kasım ayında Komisyon’un bu teklifini kabul edilemez bulduğunu belirtmiştir, çünkü teklifte elde edilmesi neredeyse imkânsız bir düzeyde kanıt beklentisi vardır. Teklife göre, insanlara ‘‘göz ardı edilebilir düzeyde risk’’ teşkil etmesi durumunda istisna uygulamak da mümkündür. Dahası, Komisyon, 21 Aralık tarihli teklifte, bir son dakika kararıyla ve tarihte ilk defa, adeta endüstriyi ödüllendirircesine, endokrin sistemi bozucu maddelerin yasağında istisna sağlayacak bir olasılığı da teklife eklemiştir. Fakat, olaylar Komisyon’un istediği gibi gitmemiştir. Birçok Üye Devlet (Fransa ve İsveç dâhil), teklifi reddetmiştir. Komisyon, %40 destek bile alamayacağını görmüştür. Dolayısıyla, oylama bir sonraki bahar aylarına ertelenmiştir.

Générations Futures Yöneticisi François Veillerette, ‘‘Durmaksızın hazırladığımız raporlarla, en hassas gruplar başta olmak üzere toplulukların endokrin sistemi bozuculara maruz kaldığı takdirde yaşayacağı tehlikelere dair uyarı çanları çalmaya devam ediyoruz. Bu rapor da endokrin sistemi bozucu pestisitlerin piyasadan kaldırılması için gerekli eylemin ne kadar acil olduğunu yeniden ortaya koymaktadır.’’ dedi.

Veillerette, açıklamasını ‘‘AB’nin önünde, endokrin sistemi bozucu kimyasalları tanımlarken gerçek anlamda koruyucu kriterler belirleyerek, vatandaşlarının sağlığına gerçekten değer verdiğini göstermek için eşsiz bir fırsat bulunmaktadır. Mevcut yasa teklifinin içeriği ise bunun tersini göstermektedir. Şüpheli endokrin sistemi bozucu pestisitlerin yasaklanması için kabul edilebilir düzeyde kanıtlar tanımlayan ve istisnaya yer vermeyen ciddi bir teklif hazırlaması için tüm hükümetleri Avrupa Komisyonu’na baskı yapmaya çağırıyoruz.’’ diyerek tamamladı.

Notlar:

Bu basın açıklaması, “Enquête EXPPERT 8 : Des pesticides perturbateurs endocriniens dans l’eau, 8ème volet des enquêtes EXPPERT (EXposition aux Pesticides PERTurbateurs endocriniens)’’ adlı Fransızca orijinalinden uyarlanmıştır. www.generations-futures.fr  

Raporun tamamı için: http://www.generations-futures.fr/2011generations/wp-content/uploads/2017/01/EXPPERT-8-final.pdf

Kaynak: Health and Environment Alliance | Endocrine disrupting pesticides in tap and surface water (env-health.org)